پیام خراسان - انتخاب کتاب مناسب برای نوجوانان می‌تواند دغدغه بسیاری از والدین و مربیان باشد. با توجه به تنوع سلایق و علایق در این سنین، پیشنهاد لیست واحدی برای همه افراد کار آسانی نیست. با این حال، می‌توان با در نظر گرفتن معیارهایی مانند کیفیت ادبی، جذابیت محتوا و تناسب با رده سنی، عناوین قابل توجهی را برای مطالعه به نوجوانان معرفی کرد.
در این راستا، به مناسبت برگزاری نمایشگاه کتاب، فهرستی از کتاب‌های جذاب در ژانرهای مختلف برای رده سنی نوجوانان ارائه می‌شود که می‌تواند راهنمای مناسبی برای انتخاب کتاب در این رویداد فرهنگی باشد:
1. با بچه‌ها که کسی حرف نمی‌زند
رمان "با بچه‌ها که کسی حرف نمی‌زند" اثر کریستین بویه، ترجمه کتایون سلطانی، داستانی غم‌انگیز و تأثیرگذار را از دل خانواده‌ای روایت می‌کند که در تاریکی افسردگی مادر غرق شده‌اند.

شارلوته، شخصیت اصلی داستان، دختری نوجوان است که شاهد فروپاشی تدریجی زندگی خانوادگی خود به دست مادری افسرده است. مادری که زمانی پرنشاط و سرشار از عشق بود، حال در گوشه‌ای گوشه‌گیری اختیار کرده و تاریکی غم بر وجودش سایه افکنده است.
شارلوته در این میان، در تلاشی جان‌فرسا برای حفظ نظم و آرامش خانواده و یافتن راهی برای رهایی مادرش از چنگال افسردگی، با چالش‌های متعددی روبرو می‌شود. او که از سوی اطرافیان درک نمی‌شود، بار سنگین غم و مسئولیت را به تنهایی به دوش می‌کشد و در سکوت، رنج انزوای خود را فریاد می‌زند.
بویه در این رمان، با ظرافت و دقت، تصویری واقعی از رنج و انزوای فردی که در کنار یک بیمار افسرده زندگی می‌کند به تصویر می‌کشد. او با واکاوی درونیات شارلوته، خواننده را به سفری عمیق در دنیای پر از غم و ناامیدی این دختر نوجوان می‌برد.
"با بچه‌ها که کسی حرف نمی‌زند" تنها به روایت یک داستان بسنده نمی‌کند، بلکه به عنوان یک آینه تمام‌نما، رنج‌ها و سختی‌های زندگی در کنار یک فرد افسرده را به نمایش می‌گذارد و خواننده را به تأمل در این موضوع مهم و اجتماعی وا می‌دارد.
این رمان در عین حال، یادآور ظلم خاموشی و عدم درک اطرافیان نسبت به درد و رنج یک بیمار افسرده است. شارلوته که در دنیای خود غرق در غم و تنهایی است، از سوی اطرافیان درک نمی‌شود و بار سنگین مشکلات را به تنهایی به دوش می‌کشد.
"با بچه‌ها که کسی حرف نمی‌زند" رمانی تأثیرگذار و خواندنی است که تصویری واقعی از رنج و انزوای فردی که در کنار یک بیمار افسرده زندگی می‌کند به تصویر می‌کشد. این رمان می‌تواند تلنگری به وجدان خواننده باشد و او را به درک عمیق‌تر این معضل اجتماعی و یاری رساندن به افراد مبتلا به افسردگی و اطرافیان آنها ترغیب کند.
2. دور ریختنی‌های عزیز من
کتاب "دورریختنی‌های عزیز من" نوشته الی سوارتز و ترجمه مینا شهری، داستانی لطیف و پراحساس را روایت می‌کند که به زوایای پنهان ذهن و دنیای یک دختربچه‌ی دوازده ساله به نام مگی می‌پردازد.

مگی که در رشته‌ی تیراندازی به اهداف متحرک فعالیت می‌کند، با از دست دادن مادربزرگش، عزیزترین فرد زندگی خود، در غم و اندوه عمیقی فرو می‌رود. این اتفاق ناگوار، شکافی عمیق در زندگی مگی ایجاد می‌کند و او را به انزوا و گوشه‌گیری سوق می‌دهد.
مگی در تلاش برای التیام زخم‌های روحی خود، به جمع‌آوری و انبار کردن اشیاء مختلف پناه می‌برد. هر وسیله‌ای برای او یادآور خاطره‌ای از مادربزرگش است و او به هیچ وجه حاضر نیست آنها را دور بریزد. این وسواس فزاینده تا جایی پیش می‌رود که اتاق مگی مملو از جعبه‌های پر از وسایل می‌شود و دیگر جایی برای زندگی عادی باقی نمی‌ماند.
در این میان، اتفاقی دیگر زندگی مگی را دستخوش تغییر می‌کند. مادر مگی تصمیم می‌گیرد تا یک نوزاد را به طور موقت به فرزندی قبول کنند. این خبر برای مگی که به شدت به حریم خصوصی خود اهمیت می‌دهد، شوکه‌کننده است و اضطراب او را دوچندان می‌کند.
حضور نوزاد در خانه، مگی را با چالش‌های جدیدی روبرو می‌کند و او را مجبور به مواجه شدن با احساسات و ترس‌های خود می‌کند. مگی باید یاد بگیرد که چگونه با غم و اندوه خود کنار بیاید و با شرایط جدید زندگی سازگار شود.
داستان "دورریختنی‌های عزیز من" در خلال روایت ماجراهای مگی، به موضوعات مهمی همچون فقدان، عشق، خانواده، دوستی و بلوغ می‌پردازد. سوارتز با ظرافتی مثال‌زدنی، دنیای درونی یک نوجوان را به تصویر می‌کشد و خواننده را در سفری پرفراز و نشیب همراه مگی می‌کند.
این کتاب با لحنی گرم و صمیمی نوشته شده و برای مخاطبان در سنین مختلف، به ویژه نوجوانان، جذاب خواهد بود.
3. کنسرو غول
کتاب "کنسرو غول" نوشته مهدی رجبی، از جمله پرفروش‌ترین و پرافتخارترین کتاب‌های حوزه کودک و نوجوان در ایران است. این کتاب که در سال 2013 موفق به دریافت جایزه گاردین نیز شده است، داستانی جذاب و خواندنی را برای مخاطبان در این رده سنی روایت می‌کند.

"کنسرو غول" داستان پسری به نام "توکا" را روایت می‌کند که از درس و مدرسه متنفر است و به جای درس خواندن، وقت خود را به بطالت و شیطنت می‌گذراند. توکا در یکی از گشت و گذارهای خود، به طور اتفاقی با دفتر خاطرات یک خلافکار خطرناک روبرو می‌شود.
یافتن این دفتر خاطرات، زندگی توکا را به طور کامل دگرگون می‌کند. او که مجذوب شخصیت خلافکار و دنیای خلافکاری او شده است، آرزو می‌کند که در آینده به یک جنایتکار خشن و پولدار تبدیل شود.
رجبی در این کتاب، با ظرافت و دقت، دنیای درونی یک پسر نوجوان را به تصویر می‌کشد که از مدرسه گریزان است و به دنبال هویت و جایگاه خود در دنیای بزرگسالان می‌گردد.
نویسنده با پرداختن به موضوعاتی مانند فرار از مدرسه، بحران هویت، روابط خانوادگی و دوستی، دغدغه‌ها و چالش‌های دوران نوجوانی را به خوبی به تصویر می‌کشد.
"کنسرو غول" در عین حال، داستانی سرگرم‌کننده و پرماجرا است که با لحنی طنز و طعنه‌آمیز روایت می‌شود. این کتاب می‌تواند برای نوجوانان در سنین مختلف جذاب باشد و آنها را با چالش‌ها و دغدغه‌های دوران بلوغ آشنا کند.
4. ته خیار
"ته خیار" مجموعه داستان‌های کوتاهی از هوشنگ مرادی کرمانی، نویسنده‌ی نام‌آشنا در حوزه ادبیات کودک و نوجوان است. مرادی کرمانی که با طنز شیرین و دلچسب خود شناخته می‌شود، در این مجموعه نیز به سراغ مسائل اجتماعی رفته و با ظرافت و دقت، آنها را به تصویر می‌کشد.

داستان‌های "ته خیار" در عین کوتاهی، عمقی قابل توجه دارند و به مفاهیمی مانند مرگ، پیری، تنهایی، روابط انسانی و مسائل روزمره می‌پردازند. مرادی کرمانی با استفاده از لحنی طنز و طعنه‌آمیز، تلخی‌ها و ناگزیری‌های زندگی را به گونه‌ای بیان می‌کند که هم خواننده را به خنده می‌اندازد و هم او را به تأمل در این موضوعات مهم وامی‌دارد.
یکی از ویژگی‌های بارز "ته خیار"، شخصیت‌پردازی قوی آن است. مرادی کرمانی در این مجموعه، شخصیت‌هایی را خلق می‌کند که به خواننده نزدیک هستند و می‌توان به راحتی با آنها همذات‌پنداری کرد. این شخصیت‌ها با تمام نقص‌ها و اشتباهاتشان، واقعی و ملموس هستند و می‌توان آنها را در دنیای واقعی یافت.
"ته خیار" کتابی است که هم برای نوجوانان و هم برای بزرگسالان جذاب است. طنز ظریف و دلچسب مرادی کرمانی، این کتاب را به اثری خواندنی و سرگرم‌کننده تبدیل کرده است که می‌تواند لحظات مفرحی را برای خواننده فراهم کند.
در عین حال، "ته خیار" فراتر از یک کتاب سرگرم‌کننده صرف است. این کتاب به خواننده کمک می‌کند تا به مسائل اجتماعی پیرامون خود نگاهی عمیق‌تر داشته باشد و در مورد آنها به تأمل بپردازد.
"ته خیار" بدون شک یکی از بهترین مجموعه داستان‌های کوتاه فارسی در سال‌های اخیر است. این کتاب به دلیل ارزش‌های ادبی و محتوایی، می‌تواند برای خوانندگان در هر سنی جذاب و آموزنده باشد.
5. اینجا سیاره ما نیست
کتاب "اینجا سیاره‌ی ما نیست" اثر جف رادکی، با ترجمه حامد شاهمرادی، داستانی جذاب و خواندنی را برای مخاطبان نوجوان روایت می‌کند. این کتاب که به عنوان بهترین کتاب سال از دیدگاه Kirkus Reviews انتخاب شده است، به موضوع مهاجرت و جستجوی زندگی بهتر در سیاره‌ای دیگر می‌پردازد.

داستان این کتاب حول محور خانواده‌ای می‌چرخد که به دلیل مشکلات و چالش‌های زندگی در سیاره خود، تصمیم می‌گیرند به سیاره‌ای دیگر مهاجرت کنند. آنها با امید به زندگی بهتر و راحت‌تر، سفری پرماجرا را به سوی سیاره‌ای ناشناخته آغاز می‌کنند.
اما این مهاجرت، بدون سختی و چالش نیست. این خانواده در سیاره‌ی جدید با مشکلات و خطرات متعددی روبرو می‌شوند که زندگی آنها را به خطر می‌اندازد. آنها باید با شرایط سخت آب و هوایی، موجودات خطرناک و کمبود منابع دست و پنجه نرم کنند.
در این میان، اعضای خانواده با یکدیگر متحد شده و با شجاعت و پشتکار در تلاش برای بقا و ساختن زندگی جدیدی برای خود هستند. آنها با چالش‌های مختلفی روبرو می‌شوند که آنها را قوی‌تر و مقاوم‌تر می‌کند.
"اینجا سیاره‌ی ما نیست" داستانی آموزنده و خواندنی است که به مخاطب نوجوان نشان می‌دهد که زندگی در مکانی دیگر، به معنای زندگی بدون مشکل و چالش نیست. این کتاب به مفاهیمی مانند خانواده، دوستی، امید و تلاش برای رسیدن به اهداف می‌پردازد و می‌تواند برای نوجوانان در سنین مختلف جذاب و آموزنده باشد.
6. هیولای کله کوسه‌ای
کتاب "هیولای کله کوسه‌ای" اولین جلد از مجموعه "بنجامین هیولاکش" نوشته بری هاچیسون است. این کتاب داستان پسری به نام بنجامین بلانک را روایت می‌کند که در دهکده‌ای ساحلی زندگی می‌کند. دهکده‌ی بنجامین توسط هیولایی به نام "هیولای کله کوسه‌ای" مورد وحشت قرار گرفته و اهالی آن در ترس و اضطراب به سر می‌برند. بنجامین که شجاع و ماجراجو است، تصمیم می‌گیرد با این هیولا روبرو شده و او را شکست دهد.

بنجامین در این راه با چالش‌های مختلفی روبرو می‌شود و باید از هوش و ذکاوت خود برای غلبه بر آنها استفاده کند. او در این مسیر با موجودات عجیب و غریبی نیز ملاقات می‌کند که به او در نبرد با هیولا کمک می‌کنند.
این کتاب علاوه بر سرگرم‌کنندگی، پیام‌های آموزنده‌ای نیز برای کودکان دارد. شجاعت، فداکاری و دوستی از جمله مفاهیمی هستند که در این کتاب به آنها پرداخته می‌شود.
انتخاب کتاب‌های مناسب از میان انبوه عناوین موجود در نمایشگاه کتاب، می‌تواند کاری چالش‌برانگیز باشد. با این حال، با کمی دقت و توجه به علایق و سلایق نوجوانان، می‌توان کتاب‌هایی را انتخاب کرد که ضمن سرگرم‌کنندگی، آموخته‌های مفیدی را نیز به آنها ارائه دهند.